Koła pasowe zębate do przekładni na pasy zębate produkowane są jako koła aluminiowe, stalowe lub żeliwne. Wieniec koła pasowego zębatego posiada uzębienie dopasowane kształtem do odpowiedniego typu i podziałki pasa zębatego. Szczególną odmianą kół zębatych jest wałek uzębiony z aluminium. Koła pasowe zębate wykonywane są w różnych wersjach konstrukcyjnych jak np. koła z 2 burtami lub bez, z piastą lewo- lub prawostronną, z piastą obustronną lub bez piasty. Koła pasowe mogą być dostarczone z nawierconymi nakiełkami lub otworem pilotującym do dalszej obróbki przez klienta, lub otworem gotowym pod konkretną średnicę wału, z pasowaniem wg normy, a niekiedy pod tuleję stożkową mocującą (TB) lub wraz z nią.
Materiały kół pasowych zębatych
Koła pasowe zębate do pasów zębatych o podziałkach calowych i metrycznych podziałkach M typu HTD wykonuje się z aluminium, stali i żeliwa, natomiast koła pasowe dla pasów silniejszych np. typu STD tylko z żeliwa i/lub stali. Koła zębate dla podziałek metrycznych typu T, generalnie produkuje się jako aluminiowe, natomiast z podziałami T20 i AT20 inny materiał na zapytanie. Wybór materiału podyktowany jest też sposobem mocowania kół na wale (opis poniżej).
Kilka uwag do kół pasowych zębatych
Pasy zębate w czasie pracy ulegają bocznym przemieszczeniom, z tego względu koła zębate wyposaża się w obrzeża (burty boczne), które zabezpieczają pas przed wypadnięciem z koła i prowadzą go. Zaleca się aby przynajmniej jedno koło zębate, ze względów ekonomicznych może być mniejsze, posiadało obrzeża (burty). Zawsze, gdy odległość między osiami jest większa niż 8-krotna średnica małego koła zębatego lub gdy przekładnia pracuje na wałach ustawionych w położeniu innym niż poziome, oba koła zębate muszą mieć obrzeża.
W przypadku kół zębatych mocowanych na tuleje stożkowe zaciskowe stosuje się wyłącznie stal i żeliwo.
Ponadto dla prędkości liniowej powyżej 33m/s zaleca się stosowanie kół stalowych. Koła aluminiowe ulegają szybszemu ścieraniu przez tkaninę poliamidową na powierzchni zębów pasa. Jeśli jednak zależy nam na zmniejszeniu ciężaru, wówczas w celu zmniejszenia zużycia, zęby koła pasowego powinny być utwardzone poprzez anodowanie z grubą powłoką.
Koła stalowe i żeliwne poddawane są obróbce powierzchniowej zwiększającej odporność na korozję, ale nie zmieniającej wymiarów ani kształtu zębów.
Przykładowe oznaczenie koła pasowego zębatego pod pas metryczny o podziałce T10
47 T1020-2 / 6F
- 47 – całkowita szerokość koła z piastą 47 mm
- T10 – Koło pod pas zębaty o podziałce T10
- 20 – Liczba zębów koła z= 20
- 2 – koło z dwiema burtami (obrzeżami)
- 6F- koło wykonane w odmianie 6F z otworem pilotującym, burtami oraz piastą odsadzoną jednostronnie
- Szerokość wieńca zębatego pozwala na zastosowanie pasa o szerokości 32 mm
- materiał koła aluminium, inny materiał na specjalne wykonanie
Koło pasowe zębate pod pas metryczny o podziałce 5M
22 5M 25 / 6F
- 22 – liczba zębów
- 5M – koło pod pas zębaty o podziałce 5M
- 25 – koło pod pas o szerokości 25 mm
- 6F – koło wykonane w odmianie 6F z otworem pilotującym, burtami oraz piastą odsadzoną jednostronnie
- materiał koła stal, inny materiał na specjalne wykonanie
Koła dostępne są również w wykonaniu pod tuleję rozprężną TB, wówczas należy podać typ tulei oraz średnicę wału
Koło pasowe zębate pod pas calowy o podziałce L, XL, MXL, H, XH
14 H 150 / 10W
- 14 – liczba zębów
- H – koło pod pas zębaty o podziałce H
- 150 – koło pod pas o szerokości 38,1 mm (1,5″)
- 10W – koło wykonane w odmianie 10W, tj. koło tarczowe z otworem pilotującym, bez burt i odsadzonej piasty
- materiał koła stal, inny materiał na specjalne wykonanie
Koła dostępne są również w wykonaniu pod tuleję rozprężną TB, wówczas należy podać typ tulei oraz średnicę wału